اختلال مفصل ساکروایلیاک

اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک چیست؟

مفصل ساکروایلیاک (SI) یک جفت مفصل در ناحیه پایین کمر است که بین استخوان ساکروم (بخش مثلثی پایین ستون فقرات) و ایلیوم (بخش بالایی و کناری لگن) قرار دارد. این مفصل‌ها نقش مهمی در انتقال نیرو و حرکت بین ستون فقرات و لگن دارند. اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک زمانی رخ می‌دهد که این مفصل‌ها دچار التهاب، آسیب یا ناپایداری شوند، که می‌تواند منجر به درد و مشکلات حرکتی شود.

علل اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

1. آسیب‌ها و ضربه‌ها: تصادفات، سقوط‌ها یا ضربات مستقیم می‌توانند باعث آسیب به مفصل ساکروایلیاک شوند.
2. بارداری: تغییرات هورمونی و فیزیکی در دوران بارداری می‌توانند منجر به افزایش ناپایداری و کشش مفصل ساکروایلیاک شوند.
3. آرتروز: فرسایش و تخریب تدریجی غضروف‌های مفصل ساکروایلیاک می‌تواند باعث درد و التهاب شود.
4. حرکات تکراری و فشارهای مداوم: مشاغل یا فعالیت‌هایی که نیاز به حرکات تکراری یا بلند کردن اجسام سنگین دارند، می‌توانند مفصل ساکروایلیاک را تحت فشار قرار دهند.
5. بیماری‌های التهابی مفاصل: بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلوآرتروپاتی‌ها می‌توانند منجر به التهاب مفصل ساکروایلیاک شوند.

علائم اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

• درد در ناحیه پایین کمر (این درد ممکن است در ناحیه پایین کمر، لگن، باسن و حتی ران‌ها احساس شود.)
• درد در زمان نشستن یا ایستادن طولانی مدت (تغییرات در وضعیت بدن می‌تواند باعث افزایش یا کاهش درد شود.)
• کاهش دامنه حرکتی (سختی و مشکل در حرکت‌های روزمره مانند خم شدن، پیچیدن یا بلند شدن از روی صندلی.)
• درد سیاتیک (در برخی موارد، درد می‌تواند به سمت پاها گسترش یابد و شبیه به درد سیاتیک باشد.)

تشخیص اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

تشخیص اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک ممکن است چالش‌برانگیز باشد، زیرا علائم آن می‌تواند با سایر شرایط مشابه باشد. جهت تشخیص بیماری در مرحله اول پزشک به معاینه بیمار و بررسی علائم بالینی به تشخیص اولیه می‌پردازد. این معاینه ممکن است شامل تست‌های حرکتی و فشار به مفصل ساکروایلیاک باشد. سپس سوابق پزشکی، شامل آسیب‌های گذشته، بیماری‌های التهابی و فعالیت‌های فیزیکی بررسی می شود. در مرحله سوم با استفاده از تصویربرداری، اشعه ایکس، MRI و CT اسکن تغییرات و آسیب‌های مفصل ساکروایلیاک مشاهده و بررسی می شود. در نهایت با تزریق مواد بی‌حس‌کننده به مفصل ساکروایلیاک می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر منبع درد کمک کند. اگر درد پس از تزریق کاهش یابد، احتمالاً منبع درد مفصل ساکروایلیاک است.

درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک به شدت علائم و وضعیت بیمار بستگی دارد. روش‌های درمانی شامل درمان‌های محافظه‌کارانه و در موارد شدیدتر، مداخلات جراحی می‌شود:

لیست درمان‌های محافظه‌کارانه اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

• استراحت و تغییر فعالیت‌ها
•  داروها: استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب.
• فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی برای بهبود پایداری و انعطاف‌پذیری مفصل ساکروایلیاک. فیزیوتراپی می‌تواند شامل ماساژ، درمان با گرما و سرما و استفاده از تجهیزات خاص باشد.
• تزریقات: تزریق استروئیدها به مفصل ساکروایلیاک برای کاهش التهاب و درد. این تزریقات معمولاً به عنوان یک روش موقتی برای تسکین درد استفاده می‌شوند.
• درمان‌های دستی: انجام درمان‌های دستی توسط کایروپراکتور یا فیزیوتراپیست برای تنظیم مفصل و کاهش درد.
• کمربندهای حمایتی: استفاده از کمربندهای حمایتی برای کاهش فشار بر مفصل ساکروایلیاک و بهبود پایداری.

لیست مداخلات جراحی در درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

در موارد شدید که درمان‌های محافظه‌کارانه مؤثر نیستند، ممکن است جراحی برای بهبود وضعیت مفصل ساکروایلیاک و کاهش درد توصیه شود. روش‌های جراحی شامل:

• فیوژن مفصل ساکروایلیاک (SI Joint Fusion): در این روش، مفصل ساکروایلیاک با استفاده از پیچ‌ها و پلاک‌ها به هم جوش می‌شود تا حرکت در آن کاهش یابد و درد تسکین یابد.
• آرتروسکوپی مفصل ساکروایلیاک: در این روش کم‌تهاجمی، ابزارهای کوچک و دوربین به مفصل وارد می‌شوند تا مشکلات مفصل را برطرف کنند.

پیشگیری از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

پیشگیری از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک می‌تواند به کاهش خطر بروز این مشکل و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. برخی از راه‌های پیشگیری شامل:

• حفظ وزن سالم: وزن مناسب می‌تواند فشار بر مفاصل، از جمله مفصل ساکروایلیاک، را کاهش دهد.
• ورزش منظم: تقویت عضلات کمر، لگن و شکم می‌تواند به حمایت از مفصل ساکروایلیاک کمک کند و فشار بر آن را کاهش دهد.
• استفاده از تکنیک‌های صحیح بلند کردن اجسام: بلند کردن اجسام سنگین با تکنیک‌های مناسب می‌تواند از آسیب به مفصل ساکروایلیاک جلوگیری کند.
• پیشگیری از آسیب‌های ورزشی: استفاده از تجهیزات محافظتی و انجام تمرینات گرم‌کننده قبل از ورزش.
• اجتناب از حرکات تکراری و فعالیت‌های سنگین: تغییر مکرر موقعیت بدن و استراحت‌های منظم در طول فعالیت‌های تکراری می‌تواند از آسیب به مفصل ساکروایلیاک جلوگیری کند.

اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک یک مشکل شایع است که می‌تواند باعث درد و مشکلات حرکتی شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. با توجه به پیشرفت‌های پزشکی و تکنیک‌های درمانی جدید، بیماران می‌توانند از درمان‌های متنوع و مؤثر برای مدیریت این بیماری بهره‌مند شوند. آگاهی از علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک می‌تواند به افراد کمک کند تا بهتر با این مشکل مقابله کنند و زندگی فعالتری داشته باشند.