نوکلئوتومی

فتق دیسک و نقش دیسک‌های بین مهره‌ای

دیسک‌های بین مهره‌ای ستون فقرات ساختارهایی نرم و منعطف هستند که بین مهره‌ها قرار گرفته‌اند و به‌عنوان بالشتک عمل می‌کنند. این دیسک‌ها دو بخش اصلی دارند:

• آنولوس فیبروزوس: لایه بیرونی محکم و فیبری دیسک
• نوکلئوس پولپوزوس: هسته‌ی داخلی نرم‌تر و ژلاتینی

فتق دیسک زمانی رخ می‌دهد که نوکلئوس پولپوزوس از طریق شکاف یا ضعف در آنولوس فیبروزوس به بیرون رانده می‌شود. این پدیده می‌تواند عصب‌های نخاعی را تحت فشار قرار دهد و باعث درد، بی‌حسی، ضعف و دیگر علائم در نقاط مختلف بدن شود.

نوکلئوتومی چیست؟

نوکلئوتومی (Nucleotomy) روشی جراحی است که در آن بخشی از هسته‌ی دیسک بین مهره‌ای که به عصب فشار می‌آورد، برداشته می‌شود. هدف از این جراحی، کاهش فشار روی عصب‌های نخاعی و تسکین علائم ناشی از فتق دیسک است. نوکلئوتومی به دلیل کم‌تهاجمی بودن و دوره‌ی بهبودی سریع‌تر نسبت به جراحی‌های باز، یکی از گزینه‌های محبوب برای درمان فتق دیسک در بیمارانی است که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده‌اند.

انواع نوکلئوتومی

نوکلئوتومی به چند روش مختلف انجام می‌شود که در زیر به توضیح دو نوع اصلی آن می‌پردازیم:

1. نوکلئوتومی باز

در این روش، جراح با ایجاد یک برش کوچک به دیسک دسترسی پیدا می‌کند و بخشی از هسته دیسک (نوکلئوس) را که باعث فتق شده است، خارج می‌کند. این روش به نسبت روش‌های کم‌تهاجمی کمی تهاجمی‌تر است اما همچنان نسبت به جراحی‌های باز سنتی کمتر تهاجمی به‌شمار می‌آید.

2. نوکلئوتومی کم‌تهاجمی

در این روش از ابزارهای تخصصی و تکنولوژی‌های نوین استفاده می‌شود تا بدون نیاز به برش بزرگ و از طریق یک سوزن یا لوله باریک، بخش فتق شده‌ی دیسک برداشته شود. از جمله ابزارهای مورد استفاده در این روش می‌توان به لیزر، دستگاه‌های مکانیکی کوچک و امواج فرکانس رادیویی اشاره کرد. این روش به دلیل آسیب کمتر به بافت‌ها، بهبودی سریع‌تری دارد و بیمار می‌تواند زودتر به فعالیت‌های روزانه خود بازگردد.

لیزر نوکلئوتومی (PLDD)

لیزر نوکلئوتومی (PLDD) یک روش جراحی کم‌تهاجمی است که برای درمان فتق دیسک و مشکلات دیسکی دیگر استفاده می‌شود. این روش به‌خصوص برای بیمارانی مناسب است که به درمان‌های غیرجراحی مانند داروها و فیزیوتراپی پاسخ نداده‌اند.

مطالعه مقاله تزریق دیسکوژل میتواند برای شما مفید باشد.

نحوه انجام نوکلئوتومی کم‌تهاجمی

در نوکلئوتومی کم‌تهاجمی، جراح مراحل زیر را طی می‌کند:

1. بی‌حسی موضعی یا بیهوشی ملایم: برای کاهش درد در حین جراحی، از بی‌حسی موضعی یا بیهوشی سبک استفاده می‌شود.
2. استفاده از فلوروسکوپی: جراح با استفاده از تصویر‌برداری فلوروسکوپی، دقیقاً موقعیت دیسک را تشخیص داده و به کمک یک سوزن یا لوله‌ی نازک به دیسک دسترسی پیدا می‌کند.
3. خارج کردن بخشی از نوکلئوس: با استفاده از لیزر، امواج فرکانس رادیویی یا ابزارهای مکانیکی کوچک، بخشی از نوکلئوس پولپوزوس که به عصب‌ها فشار می‌آورد، برداشته می‌شود.
4. پایان جراحی: پس از خارج کردن بخش‌های فتق شده دیسک، جراحی به پایان می‌رسد و بیمار به سرعت به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود.

مزایای نوکلئوتومی

نوکلئوتومی نسبت به جراحی‌های سنتی و باز برای درمان فتق دیسک، مزایای زیادی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:

1. کم‌تهاجمی بودن: عدم نیاز به برش‌های بزرگ و آسیب کمتر به بافت‌های اطراف.
2. دوره نقاهت کوتاه‌تر: بیماران به سرعت پس از جراحی می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.
3. عوارض کمتر: به دلیل عدم نیاز به جراحی باز، خطراتی مانند عفونت، خونریزی و آسیب به بافت‌های مجاور کاهش می‌یابد.
4. بی‌حسی موضعی: بسیاری از نوکلئوتومی‌ها تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند، که خطرات مرتبط با بیهوشی عمومی را کاهش می‌دهد.
5. نتایج سریع: بسیاری از بیماران پس از جراحی، کاهش درد و بهبود علائم را تجربه می‌کنند.

مطالعه مقاله اوزون تراپی میتواند برای شما مفید باشد.

معایب و محدودیت‌های نوکلئوتومی

با وجود مزایای زیاد، نوکلئوتومی محدودیت‌ها و معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شود:

1. مناسب نبودن برای همه بیماران: این روش برای همه‌ی فتق‌های دیسک مناسب نیست. بیمارانی که فتق دیسک شدید یا مشکلات ساختاری جدی در ستون فقرات دارند، ممکن است به جراحی‌های پیچیده‌تری نیاز داشته باشند.
2. احتمال عود بیماری: در برخی موارد، ممکن است فتق دیسک مجدداً پس از جراحی ایجاد شود، به‌ویژه اگر بیمار تغییرات لازم در سبک زندگی خود مانند ورزش منظم و تقویت عضلات ستون فقرات را انجام ندهد.
3. نیاز به مهارت تخصصی: انجام موفقیت‌آمیز نوکلئوتومی نیاز به جراحان با تجربه و تجهیزات پیشرفته دارد.

مطالعه مقاله تنگی کانال نخاعی میتواند برای شما مفید باشد.

کاندیداهای مناسب برای نوکلئوتومی

افرادی که شرایط زیر را دارند ممکن است کاندیدای مناسبی برای نوکلئوتومی باشند:

• فتق دیسک خفیف تا متوسط که به درمان‌های غیرجراحی پاسخ نداده است.
• دردهای مزمن یا حاد که با درمان‌های دیگر بهبود نیافته است.
• عدم وجود مشکلات ساختاری جدی در ستون فقرات.

دوره بهبودی پس از نوکلئوتومی

بیماران پس از نوکلئوتومی به سرعت به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. معمولاً نیاز به بستری در بیمارستان نیست و بیماران می‌توانند همان روز به خانه بازگردند. پزشک ممکن است برنامه‌های فیزیوتراپی یا تمرینات تقویتی عضلات را برای بهبود کامل توصیه کند. اجتناب از فعالیت‌های سنگین برای چند هفته پس از جراحی ضروری است.

جمع بندی

نوکلئوتومی یک روش جراحی کم‌تهاجمی و موثر برای درمان فتق دیسک است که به کاهش فشار روی عصب‌های نخاعی و بهبود درد و علائم ناشی از آن کمک می‌کند. با وجود مزایای فراوان، انتخاب روش جراحی مناسب بستگی به شرایط خاص هر بیمار دارد و باید با مشاوره‌ی پزشکی دقیق انجام شود. این روش به بیماران کمک می‌کند تا با کمترین میزان تهاجم بهبود یافته و به زندگی عادی خود بازگردند.